W rodzimej tradycji literackiej istotne miejsce wyznaczają epopeje. Oprócz najbardziej sławnej, którą jest “Pan Tadeusz” odszukamy też odmienną książkę, która spełnia wyznaczniki tego ponadczasowego gatunku. “Nad Niemnem” Orzeszkowej to lektura, która została wydana w czasach pozytywistycznych. Przedstawia ona rozległą panoramę życia dziewiętnastowiecznej szlachty.
Najdokładniej ukazani bohaterowie to mieszkańcy szlacheckiego dworu. Po zrywie styczniowym ciągle spotykają się z problemami z płynnością finansową. Mimo to ich domostwo dosyć często odwiedzają lepiej sytuowani sąsiedzi i członkowie ważnych rodów. Obok rodzin ziemiańskich Orzeszkowa pokazała również pozycję biednej – Bohatyrowiczów. Mimo ciężkiej sytuacji wiedzą jak być wdzięcznym za proste życie, a niewątpliwie kochają swój kraj.
Prócz sporów w książce “Nad Niemnem“ jest również podkreślona istota obyczajów i obrzędów oraz wytężonej pracy. Twórczyni twierdzi, że wyłącznie dzięki tym ideom można słusznie żyć w trudnych czasach w niepewnych czasach.
Tym, dla których etyczne napomknienia nie są interesujące dzieło prezentuje inne tematy. Jest to wątek powstającej namiętności pomiędzy przedstawicielem bohatyrowickiego zaścianka, a dziewczyną z Korczyna. Początkowo na ich drodze do szczęścia tworzy się niemało barier, na przykład mieszkanka Korczyna nie jest nauczona pracować na roli, pomimo tego na koniec cała historia kończy się radośnie, a młodzi decydują związać się.